Tiếp nhận Em bé Hà Nội

Đón nhận

Sau khi ra mắt, bộ phim đã trở thành một "bom tấn"[36] và được nhiều người xem yêu mến.[2][9] Tác phẩm còn tạo nên tên tuổi cho diễn viên Lan Hương,[37] giúp bà nổi tiếng và ghi dấu ấn đặc biệt với điện ảnh Việt Nam lúc bấy giờ. Nét đẹp và diễn xuất của bà được ghi nhận là những yếu tố giúp bộ phim thành công.[7][8] Em bé Hà Nội cũng nhận sự đánh giá tích cực từ khán giả xem phim quốc tế.[38] Bài hát nhạc phim được coi là ca khúc để lại nhiều ấn tượng nhất với khán giả trong số các bản nhạc phim của Hoàng Vân.[31]

Đánh giá chuyên môn

Việt Nam

Tác phẩm đã có được sự đánh giá cao từ các ý kiến chuyên môn. Tại cuốn sách Hình ảnh người Hà Nội trong Văn học–Nghệ thuật cận và hiện đại phát hành năm 2005, bộ phim được cho là "đã tạo nên những rung động sâu sắc [với người xem]" khi dùng hình ảnh của em bé làm biểu tượng đối lập với "sự hủy diệt tàn khốc của kẻ thù hung bạo bậc nhất".[39] Trong cuộc phỏng vấn với báo Hànộimới, nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm nhận định bộ phim chọn một góc nhìn ít được sử dụng khi tái hiện lại khung cảnh chiến tranh qua đôi mắt của trẻ thơ, mà ông cho rằng đã biến Em bé Hà Nội thành một tác phẩm chủ đề chiến tranh "độc đáo [...] vừa đau thương mất mát nhưng cũng không thiếu chất trữ tình qua những hoài niệm ngọt ngào về Hà Nội của những ngày tháng thanh bình".[40] Cũng trong cuốn 101 bộ phim Việt Nam hay nhất của Lê Hồng Lâm năm 2018,[41] ông chấm điểm phim từ 8 đến 8,4 trên thang điểm 10,[42] viết rằng bộ phim phần nào giống với các tác phẩm ra đời giai đoạn sau đều chọn trẻ em là nhân vật trung tâm của phim như Con chim vành khuyên, Mẹ vắng nhà hay Tuổi thơ dữ dội; và những thước phim này đã "đem đến một góc nhìn hoàn toàn khác về sự phi nhân tính chiến tranh", đồng thời cho rằng thành công lớn nhất của phim là đạo diễn Hải Ninh phát hiện ra Lan Hương, một diễn viên tuy còn nhỏ tuổi nhưng đã khắc họa thành công các cung bậc cảm xúc khác nhau của nhân vật.[43]

Bên cạnh những lời tán dương trên, nhà soạn kịch Bành Bảo, viết trong một cuốn sách điện ảnh xuất bản năm 1983, vẫn chỉ ra những điểm còn thừa thãi trong phim như chèn các cảnh không có sự xuất hiện của nhân vật chính và viêc biên kịch "tham" thêm nhiều hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa, cùng với đó là một số tình tiết còn gượng ép; đánh giá diễn xuất của Lan Hương "không phải là khá, song số phận của nhân vật chính vẫn khiến người xem xúc động".[44] Tuy vậy, ông cũng nhận xét tổng quan rằng phim đã "phản ánh được những ngày đêm không quân của cuộc chiến đấu cuối cùng chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ".[45]

Quốc tế

Nhà phê bình người Mỹ Jonathan Rosenbaum trong bài đánh giá trên tờ Chicago Reader năm 1994 đã bày tỏ sự bất ngờ với bộ phim khi toát ra sức mạnh, sự hoàn chỉnh và đẹp đẽ từ chính nó. Ông cũng khen ngợi Em bé Hà Nội "xuất sắc" không chỉ ở tính chân thật, thẳng thắn mà còn sở hữu một phong cách hình ảnh hoàn mỹ và so sánh nó là nhẹ nhàng hơn so với những phim chống Việt Cộng của Mỹ như The Green Berets và The Deer Hunter.[1] Cây bút David Parkinson của tuần báo Anh Radio Times thì cho bộ phim 3 trên 5 sao, bình luận việc câu chuyện được quay dưới những thước phim đen trắng đã khiến diễn biến trong phim đem lại cảm giác giống như một bộ phim phóng sự và điều đó góp phần củng cố giá trị tuyên truyền của tác phẩm.[46]

Giải thưởng và đề cử

Em bé Hà Nội đã giành được nhiều giải thưởng quan trọng cả ở Việt Nam lẫn quốc tế. Tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 3 năm 1975, bộ phim cùng với tác phẩm điện ảnh Đến hẹn lại lên đã được trao giải Bông Sen vàng.[26][47][48] Trong sự kiện Liên hoan phim quốc tế Moskva tổ chức cùng năm, phim cũng nhận về bằng khen từ ban giám khảo.[49][50][51] Năm 1979, bộ phim có được giải thưởng của Mặt trận giải phóng Palestine tại Liên hoan phim Quốc tế Damascus lần đầu tiên.[9][15][17]

NămGiải thưởngHạng mục(Người) đề cửKết quảTham khảo
1975Liên hoan phim quốc tế Moskva lần thứ 9Không cóEm bé Hà NộiBằng khen[50][51][49]
Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 3Phim truyện điện ảnhBông Sen vàng[26][52][47]
Họa sĩ xuất sắcTrần KiềmĐoạt giải
1979Liên hoan phim quốc tế Damascus lần thứ 1Giải thưởng của Mặt trận giải phóng PalestineEm bé Hà NộiĐoạt giải[9][15][17]